
Olej 5W-30, 10W-40 czy 15W-40?
W świecie transportu ciężkiego wybór odpowiedniego oleju silnikowego to nie tylko kwestia preferencji, ale przede wszystkim inwestycja w trwałość, wydajność i bezawaryjność floty. Dobrze dobrana lepkość oleju wpływa na zużycie paliwa, ochronę silnika, czystość jednostki napędowej, a nawet zgodność z normami emisji spalin. W dobie nowoczesnych technologii i rosnących wymagań środowiskowych, warto przyjrzeć się trzem najpopularniejszym klasom lepkości stosowanym w pojazdach ciężarowych: 15W-40, 10W-40 i 5W-30.
1. Czym jest lepkość oleju?
Lepkość to zdolność oleju do przepływu w różnych temperaturach – im niższa lepkość, tym szybciej olej dociera do najważniejszych elementów silnika, ale też szybciej się rozrzedza przy wysokim obciążeniu. SAE J300 klasyfikuje oleje dwoma liczbami:
- Pierwsza, z literą "W" (Winter) – określa płynność przy niskich temperaturach. Niższa wartość oznacza lepszą ochronę przy zimnym rozruchu.
- Druga – odnosi się do lepkości w temperaturach roboczych (100–150°C). Wyższa liczba = grubszy film olejowy i lepsza ochrona pod obciążeniem.
2. 15W-40 – klasyka flot transportowych
Olej 15W-40 to klasyka flot ciężarowych, szczególnie przy starszych pojazdach i mniej wymagających warunkach pracy.
Zastosowanie:
- silniki Euro 3, Euro 4 bez DPF,
- silniki Euro 5 w starszych konstrukcjach bez systemów oczyszczania spalin,
- pojazdy pracujące w warunkach wysokiego obciążenia i temperatury.
Zalety:
- wysoka stabilność filmu olejowego,
- odporność na utlenianie i rozcieńczanie paliwem,
- obecność niskopopiołowych wersji (Low SAPS) zgodnych z API CK-4 i ACEA E9.
Oferta TEDEX
Tedex Diesel Truck SHPD VDS 3 Motor Oil CI-4/SL 15W-40 MAN 3275
3. 10W-40 – syntetyczny kompromis dla flot mieszanych
Olej 10W-40 łączy lepsze właściwości przepływowe niż 15W-40 z dobrą stabilnością termiczną. To uniwersalne rozwiązanie dla flot, w których występują pojazdy różnych generacji.
Zastosowanie:
- silniki Euro 3–6,
- floty mieszane z obecnością DPF/SCR,
- pojazdy o umiarkowanych interwałach wymiany.
Zalety:
- szybsze smarowanie przy rozruchu,
- dobra odporność na degradację,
- dostępność formulacji syntetycznych i półsyntetycznych,
- wersje Low SAPS
Oferta TEDEX
Tedex Diesel Truck UHPD (S) LSP Motor Oil CI-4/CF 10W-40 MAN 3477
4. 5W-30 – pełna syntetyka dla nowoczesnych silników
Olej 5W-30 to aktualny standard dla pojazdów spełniających wymagania norm Euro 6 i wyższych. Charakteryzuje się bardzo dobrą płynnością w niskich temperaturach i zoptymalizowaną charakterystyką tarcia.
Zastosowanie:
- silniki Euro 6,
- floty z długimi interwałami serwisowymi,
- warunki transportu międzynarodowego.
Zalety:
- oszczędność paliwa (redukcja oporów hydrodynamicznych),
- kompatybilność z systemami DPF/SCR,
- formuły Low SAPS,
- spełnianie norm API CK-4, ACEA E11.
Oferta TEDEX
Tedex Synthetic UHPD LSP Motor Oil VDS 4.5 CK-4/SN 5W-30
5. 0W-20 i 0W-30 – kierunek rozwoju flot Euro 6 i Euro 7
Nowe generacje silników wysokoprężnych dla transportu ciężkiego zaczynają dopuszczać oleje 0W-30 i 0W-20. Dotyczy to m.in. jednostek zoptymalizowanych pod kątem norm Euro 6 i Euro 7.
Zastosowanie:
- wybrane silniki w pojazdach Volvo, Scania, MAN zgodne z normami OEM,
- floty testujące rozwiązania „fuel economy”,
- długie interwały wymiany oleju w transporcie długodystansowym.
Zalety:
- wyjątkowa płynność w niskiej temperaturze,
- maksymalna redukcja oporów tarcia (oszczędność paliwa),
- pełna zgodność z systemami oczyszczania spalin (ultra Low SAPS),
- wyższe wymagania dotyczące jakości bazy olejowej i pakietu dodatków.
Uwaga: Ze względu na niską lepkość, oleje te mogą być stosowane wyłącznie w silnikach OEM zaprojektowanych do ich pracy. Nie wolno stosować ich zamiennie w starszych jednostkach.
6. Podsumowanie?
7. Kluczowa zasada: zawsze kieruj się zaleceniami producenta
Niezależnie od klasy lepkości czy nowoczesności formulacji, ostatecznym wyznacznikiem doboru oleju silnikowego są zawsze wymagania techniczne producenta pojazdu lub silnika (OEM).
Producent określa nie tylko klasę lepkości SAE, ale także wymaga spełnienia konkretnych norm jakościowych (np. API CK-4, ACEA E11) oraz własnych specyfikacji fabrycznych, takich jak:
- MAN M 3677,
- Volvo VDS-4.5;
- Mercedes-Benz MB 228.51 / 228.61,
- Scania LDF-4,
- Renault VI RLD-4 itd.
Nieprzestrzeganie tych zaleceń może prowadzić do:
- nieprawidłowej pracy układów oczyszczania spalin (DPF, SCR, EGR),
- przyspieszonego zużycia elementów silnika,
- a nawet utraty gwarancji producenta w przypadku awarii.