Blog Eksperta - Porady dotyczące Olejów Samochodowych

Noack a ubytek oleju.

Nowoczesne samochody wyposażone są w silniki, które są wrażliwe na spadek poziomu oleju. Co ciekawe, spadek poziomu oleju może być bardziej niebezpieczny dla silnika nowego samochodu niż dla starszych modeli. Dlatego kierowcy, pomimo obecności licznych czujników, powinni regularnie sprawdzać poziom oleju pod maską pojazdu.

Producenci samochodów zazwyczaj określają normy zużycia oleju w instrukcji obsługi pojazdu. Jednak warto zauważyć, że te wartości często są zawyżone, aby „zabezpieczyć” się przed ewentualnymi roszczeniami klientów. Przykładowo, wartość „normalnego” zużycia oleju podawana może być nawet na poziomie 0,1 – 1 litra na 1000km. Zwykle uznaje się, że podwyższone zużycie oleju występuje, gdy silnik pobiera 0,25 litra oleju na tysiąc kilometrów.

Przyczyny wzmożonego zużycia oleju silnikowego

Jeśli silnik Twojego samochodu od zawsze „bierze” olej i zdążyłeś się już przyzwyczaić, że musisz regularnie kontrolować jego ilość, prawdopodobnie nie masz się czym przejmować. Każda anomalia w pracy napędu powinna jednak zostać dokładnie sprawdzona – nawet błaha usterka może szybko zmienić się w wielką awarię. Zużycie oleju a styl jazdy.

Na początek zastanów się, czy w ostatnim czasie nie zmienił się Twój styl jazdy. Może częściej niż zwykle poruszasz się po mieście, bo na przykład z powodu remontów musisz korzystać z objazdów? A może zacząłeś eksploatować samochód tylko na krótkich dystansach albo, przeciwnie, na długich, ale za to z pełnym obciążeniem? Dynamiczny styl jazdy i większe obciążenia silnika prawie zawsze będą wiązały się ze wzmożonym apetytem auta na olej.

Jeśli zauważyłeś, że w Twoim samochodzie ubywa oleju, w pierwszej kolejności z pewnością pomyślałeś o wyciekach. I słusznie, bo to najczęstsza przyczyna ubytków. Co ciekawe, nieszczelności mogą pojawić się nie tylko w starych autach, ale też w „nówkach” niemal prosto z fabryki. To bardzo rzadkie zjawisko zwane glazingiem. Dochodzi do niego, gdy docierający się silnik pracuje pod zbyt małym obciążeniem, co powoduje wypolerowanie cylindra, który potem przepuszcza olej do komory spalania.

W przeważającej większości przypadków wycieki są jednak bolączką samochodów o dużym przebiegu. Najczęściej zdarza się, że olej ucieka przez nieszczelne pierścienie tłokowe. Odkrycie tej usterki zazwyczaj nie sprawia kłopotów – wystarczy zmierzyć ciśnienie w cylindrach, a następnie dolać ok. 10 ml oleju i ponownie dokonać pomiaru. Jeśli druga wartość jest znacznie wyższa, pierścienie tłokowe nadają się do wymiany.

Przyczyną wzmożonego zużycia oleju bywają również sparciałe, zużyte uszczelnienia: uszczelka korka spustowego oleju, uszczelka pod pokrywą zaworów, simmeringi wału korbowego, uszczelka miski olejowej czy, okryta złą sławą wśród kierowców, uszczelka pod głowicą.

Źródłem wycieków oleju nie zawsze jest jednak silnik. Może się zdarzyć, że nieszczelność pojawia się w turbosprężarce – dzieje się tak, gdy zużyte uszczelniacze dolotowe przepuszczają środek smarujący do kolektora dolotowego. W dieslach to niezwykle groźna usterka. Olej silnikowy może być spalany w silniku dokładnie tak samo, jak olej napędowy. Dochodzi wtedy do zjawiska zwanego rozbieganiem silnika – środek smarujący trafia do komory spalania jako dodatkowa dawka paliwa, więc samochód wskakuje na wyższe obroty. Wywołuje to wzmożoną pracę turbosprężarki, która podaje kolejne porcje oleju. Powstaje samonakręcający się mechanizm, niezwykle groźny i niebezpieczny – najczęściej kończy się zniszczeniem układu korbowego lub zatarciem silnika.

Jednym z powodów może być również jakość oleju, a konkretnie jego odparowalność. Gdy silnik pracuje na wysokich obrotach i generuje duże ilości ciepła, to lekkie molekuły znajdujące się w oleju mogą się ulatniać, czyli olej zaczyna parować. Taka sama sytuacja zachodzi podczas jazdy w bardzo gorące dni. Co oczywiste, gdy olej zaczyna parować, jego poziom w silniku zaczyna spadać. Według ACEA (Association des Constructeurs Europeens d'Automobiles) maksymalna odparowalność oleju silnikowego nie może przekroczyć 13%, dobrej jakości oleje mają tę wartość niższą.

Czym jest NOACK?

Test NOACK to procedura laboratoryjna służąca do oceny stabilności termicznej oleju silnikowego poprzez pomiar utraty masy w wysokich temperaturach. Nazwa testu pochodzi od nazwisk naukowców, którzy go opracowali: Nowak, Ogg, Anagnostopoulos, i Keller. W trakcie testu, próbka oleju jest podgrzewana w kontrolowanych warunkach do temperatury przekraczającej 250°C, symulując ekstremalne warunki pracy silnika. Podczas ogrzewania, lekkie składniki oleju parują, a masa oleju zmniejsza się. Po zakończeniu testu, mierzy się masę oleju przed i po procesie, aby obliczyć procentową utratę masy.

Znaczenie dla silnika.

• Stabilność Termiczna: Wysoka temperatura panująca w silniku może spowodować, że olej silnikowy ulegnie degradacji, utraci swoje właściwości smarujące i stanie się mniej skuteczny. Test NOACK pozwala ocenić, jak dobrze olej radzi sobie z utratą masy podczas ekstremalnych warunków temperaturowych, co jest kluczowe dla jego stabilności termicznej.
• Zapobieganie Degradacji: Olej silnikowy musi chronić silnik nie tylko przed zużyciem, ale także przed degradacją, która może prowadzić do powstawania osadów i zanieczyszczeń w jego wnętrzu. Test NOACK pozwala producentom olejów na kontrolę procesu degradacji i zapobieganie jej skutkom.
• Optymalne Smarowanie: Skuteczne smarowanie jest kluczowe dla wydajności silnika, ponieważ zmniejsza tarcie i zużycie elementów, co z kolei przekłada się na dłuższą żywotność i lepszą wydajność. Oleje o niskiej utracie masy w teście NOACK mają tendencję do zachowania swoich właściwości smarujących na wyższych temperaturach, co jest korzystne dla silnika.

Każdy silnik ma swoje własne potrzeby i charakterystyki, dlatego ważne jest, abyśmy byli świadomi, jak nasz silnik działa i jakie są jego wymagania. Regularne sprawdzanie poziomu oleju to nie tylko rutynowe zadanie, ale również ważna czynność, która może zapobiec poważnym problemom w przyszłości.

Zapamiętajmy, że dbałość o poziom oleju w silniku to nie tylko kwestia bezpieczeństwa, ale także troski o długotrwałą wydajność naszego pojazdu. Dlatego nie bagatelizujmy tego prostego, ale kluczowego zadania.