Olej hydrauliczny w Twojej maszynie - jak rozpoznać, że jest zużyty?
Skomplikowane i różnorodne funkcje cieczy w układach hydraulicznych stawiają wysokie wymagania jakościowe tym produktom. Muszą one również charakteryzować się dobrymi właściwościami fizykochemicznymi i użytkowymi. Grają one kluczową rolę jeśli chodzi o sprawność silnika, pompy hydraulicznej, siłowników oraz wielu innych elementów.
Niestety podobnie jak każda inna substancja, olej hydrauliczny również podlega procesom starzenia. Zagadnienie z częstotliwości wymiany cieczy hydraulicznej jest pozostawione bez jednoznacznej odpowiedzi. Przyjmuje się, że olej należy wymieniać tak często, jak wymaga tego producent lub co najmniej co 1000 godzin pracy.
Jak rozpoznać, że jest zużyty?
Poniżej kilka oznak, które można zaobserwować samemu:
- Pienienie się oleju – jeśli olej hydrauliczny zaczyna się pienić, można założyć, że został on zanieczyszczony powietrzem. Jedną z przyczyn powstawania piany na powierzchni oleju jest zapchany lub zużyty filtr. Oznakami będą zauważalne zakłócenia w pracy, nietypowe odgłosy maszyny czy szarpnięcia podczas manewrów.
- Obecność wody – kiedy olej zostaje zanieczyszczony wodą, staje się mętny i traci swoją klarowność. Woda wchodzi w reakcje z dodatkami uszlachetniającymi i zmniejsza właściwości smarne oraz antykorozyjne. Może to również doprowadzić do zatykania filtrów.
- Zanieczyszczenia – najczęściej są to cząstki i fragmenty metalu.
Zużycie oleju możemy również potwierdzić za pomocą badań laboratoryjnych:
- Lepkość kinematyczna – polega na pomiarze szybkości spływu oleju pod wpływem grawitacji. Oznacza się ją za pomocą normy PN-EN ISO 3104:2021-03. W trakcie użytkowania oleju może ulegać zarówno zmniejszeniu (najczęściej jest wynikiem wprowadzenia do oleju rozpuszczalnika stosowanego w procesie technologicznym lub dolania oleju o mniejszej lepkości), jak i zwiększeniu (może wskazywać na postępujące procesy utleniania, wskutek podwyższonych temperatur).
- Liczba kwasowa – fachowo mówiąc, jest to liczba miligramów wodorotlenku potasu (KOH), niezbędna do zobojętnienia wszystkich kwaśnych składników zawartych w 1g badanego produktu. Oznacza się ją według normy PN-ISO 6618:2011. Jeśli dodatek uszlachetniający ulega zużyciu w trakcie eksploatacji liczba kwasowa może ulec zmniejszeniu. Natomiast w wyniku procesu utleniania mniej odpornych składników oleju, następuje zwiększenie liczby kwasowej. W związku z tym wartość liczby kwasowej nie powinna ulec zbyt dużemu zmniejszeniu ani zwiększeniu.
- Własności demulgujące – parametr ten ma istotne znaczenie dla oceny jakości oleju. Oznaczana jest za pomocą normy PN-ISO 6614:2010 i określa w jakim czasie w 54°C emulsja będzie w stanie rozdzielić się do fazy olej – woda. Wymaga się bardzo dobrej zdolności do rozdzielania faz woda – olej w urządzeniach, gdzie olej może mieć bezpośredni kontakt z wodą lub parą wodną.
