Normy Emisji Spalin w UE
Współczesne wyzwania dotyczące ochrony środowiska stawiają przed producentami samochodów coraz większe wymagania. Znajomość aktualnych przepisów, zwłaszcza w kontekście emisji spalin i zużycia paliwa, jest niezwykle istotna. W Unii Europejskiej obowiązują konkretne normy regulujące te kwestie, a jedną z kluczowych inicjatyw jest procedura Worldwide Harmonized Light Vehicles Test Procedure (WLTP).
WLTP – co to jest?
Od września 2018 roku wszystkie nowe pojazdy muszą przechodzić kontrolę pod kątem zużycia paliwa i emisji spalin zgodnie z procedurą pomiarową WLTP. Ta nowa metoda miała na celu poprawienie wiarygodności danych deklarowanych przez producentów samochodów. W porównaniu z poprzednią normą NEDC, aktualne testy są bardziej rygorystyczne, co prowadzi do wyższych deklarowanych wartości zużycia paliwa.
Nowa procedura WLTP została wprowadzona, ponieważ dotychczasowa metoda straciła wiarygodność. Producenci stosowali różne strategie optymalizacji, co prowadziło do dużych rozbieżności między wynikami oficjalnych testów a rzeczywistym zużyciem paliwa i emisją spalin na drogach. W efekcie, dane deklarowane przez producentów nie odzwierciedlały rzeczywistych warunków użytkowania pojazdów.
W ramach procedury WLTP, każda wersja danego modelu samochodu musi być poddana testom. Producent jest zobowiązany do publikacji osobnych danych dotyczących zużycia paliwa i emisji spalin dla każdej wersji, uwzględniając różnice w silnikach, skrzyniach biegów, wyposażeniu i innych czynnikach wpływających na zużycie paliwa. W ten sposób zapewniana jest bardziej wiarygodna i precyzyjna informacja dla konsumentów dotycząca rzeczywistego zużycia paliwa i emisji spalin danego pojazdu.
Na czym polega cykl pomiarowy WLTP?
Procedura WLTP wprowadza znaczące zmiany w sposobie pomiarów zużycia paliwa i emisji spalin dla nowych pojazdów. Jest znacznie bardziej precyzyjna niż poprzednia norma NEDC. Oto główne różnice:
- Temperatura: Badania muszą być przeprowadzane w temperaturze 23 stopnie Celsjusza, w przeciwieństwie do zakresu 20-30 stopni w przypadku NEDC.
- Dystans: Pojazdy pokonują teraz 23 km, podczas gdy w NEDC było to zaledwie 11 km.
- Prędkość: Średnia prędkość pojazdu podczas testów wynosi teraz 47 km/h, a maksymalna prędkość to 130 km/h, podczas gdy w NEDC odpowiednio 33 km/h i 120 km/h.
- Postoje: Postoje stanowią teraz 13% czasu testu, podczas gdy w NEDC było to 25%.
- Cykle testowe: Procedura WLTP składa się z 4 cykli odzwierciedlających różne warunki jazdy, w przeciwieństwie do 2 części w przypadku NEDC.
Wśród tych cykli można wyróżnić:
- Cykl niski to jazda w gęstym ruchu miejskim ze średnią prędkością 18,9 km/h, maksymalną prędkością do 56,5 km/h oraz udziałem postojów 26,5%.
- Cykl średni to jazda w terenie zabudowanym ze średnią prędkością 39,4 km/h i maksymalną prędkością 76,6 km/h.
- Cykl wysoki to jazda pozamiejska z maksymalną prędkością do 97,4 km/h.
- Cykl bardzo wysoki to jazda autostradowa ze średnią prędkością 94 km/h i maksymalną do 131,3 km/h.
Parametry testów zostały uśrednione na podstawie doświadczeń kierowców z różnych regionów, co ma na celu bardziej precyzyjne odzwierciedlenie rzeczywistych warunków jazdy. Te zmiany mają na celu zapewnienie bardziej wiarygodnych danych dotyczących zużycia paliwa i emisji spalin dla nowych pojazdów.
Aktualne normy emisji spalin.
Normy emisji spalin to europejski standard, który określa górną, dopuszczalną ilość spalin emitowanych przez auta sprzedawane na terenie Unii Europejskiej. Główną przyczyną ich wprowadzenia było nakłonienie producentów do montażu w ich samochodach niskoemisyjnych i ekologicznych jednostek napędowych. Unia Europejska opracowała regulacje, które zostały wydane w formie dyrektyw. Dotyczą one zmniejszenia emisji:
- węglowodorów,
- tlenków węgla,
- tlenków azotu,
- cząstek stałych.
Dla każdej grupy pojazdów ustalono różne normy emisji spalin.
Norma Euro 6 została wprowadzona od 2017 roku, a standard Euro 6D ISC-FCM został uruchomiony 1 stycznia 2021 roku. Nowe regulacje nakładają obowiązek wyposażenia każdego pojazdu zarejestrowanego po 1 stycznia 2021 roku w urządzenie monitorujące zużycie paliwa lub wykorzystanie energii elektrycznej. Od 2022 roku norma Euro 6D ISC-FCM obowiązuje również w przypadku pojazdów ciężarowych. Zgodnie z jej postanowieniami, pojazdy muszą emitować o 80% mniej tlenków azotu i o 66% mniej cząsteczek stałych niż w normie Euro 5.
Obecne normy emisji spalin dla samochodów osobowych z silnikami diesla wynoszą:
- Dwutlenek węgla: 95 g/km,
- Tlenki azotu: 80 mg/km.
Natomiast dla pojazdów z silnikami benzynowymi obowiązują następujące normy:
- Dwutlenek węgla: 95 g/km,
- Tlenki azotu: 60 mg/km.
Wartość limitów emisji spalin może się różnić w zależności od producenta samochodów, co jest między innymi związane ze średnią masą produkowanych pojazdów. Oznacza to, że różne auta mogą mieć odmienne limity emisji. Poziom emisji CO2, który może emitować dany samochód, jest obliczany na podstawie jego masy zgodnie z określonym wzorem. Od lat 2021 do 2024 roku docelowy indywidualny poziom emisji spalin dla danego producenta jest obliczany według następującego wzoru:
Docelowy indywidualny poziom emisji spalin = WLTP reference target + A [(Mø-M0) - (Mø2020 - M0,2020)]
Gdzie:
- WLTP reference target oznacza referencyjny docelowy indywidualny poziom emisji WLTP w 2021 roku,
- A wynosi 0,096,
- Mø oznacza średnią masę w stanie gotowym do jazdy wszystkich nowych lekkich pojazdów użytkowych danego producenta zarejestrowanych w danym roku,
- M0 wynosi 1 766,4 kg w 2020 roku, a w latach 2021, 2022 i 2023 jest to wartość ustalona zgodnie z odpowiednimi przepisami, natomiast w 2024 roku jest to wartość przyjęta zgodnie z innymi przepisami.
Do 31 października każdego roku Komisja Europejska publikuje wykaz zawierający m.in. docelowy indywidualny poziom emisji CO2 dla każdego producenta oraz różnicę między średnim indywidualnym poziomem emisji CO2 a docelowym indywidualnym poziomem emisji dla danego roku.
Warto zaznaczyć, że podane normy dotyczą testów laboratoryjnych. W rzeczywistych warunkach drogowych emisje mogą być o 1,43 razy wyższe. W kolejnych latach ten współczynnik będzie stopniowo obniżany, aby zrównać wyniki laboratoryjne z rzeczywistymi. Producenci, którzy przekraczają normy emisji CO2, muszą się liczyć z wysokimi opłatami nakładanymi przez Komisję Europejską. Opłaty te wynoszą 95 euro za każdy gram CO2 ponad obowiązujący limit i są naliczane od każdego sprzedanego samochodu. Przekroczenie limitów może mieć poważne konsekwencje finansowe dla producentów, jak pokazuje przykład koncernu Volkswagena, który przekroczył limit emisji CO2 na rok 2020.
Wprowadzenie norm emisji spalin.
Chronologia wprowadzania kolejnych norm emisji spalin wygląda następująco:
- Norma Euro 1 została wprowadzona w 1993 roku. Aby spełnić jej wymogi, producenci zaczęli wykorzystywać w pojazdach katalizatory spalin.
- Norma Euro 2 obowiązywała od 1997 roku.
- Norma Euro 3 została wprowadzona od 2001 roku. Od tego momentu przepisy Unii Europejskiej wprowadziły różne limity emisji spalin dla pojazdów z silnikami benzynowymi i wysokoprężnymi. W przypadku diesli obowiązują bardziej rygorystyczne normy emisji CO2. Jednocześnie w tych jednostkach dopuszczalna jest wyższą emisją tlenków azotu
- Norma Euro 4 obowiązywała od 2006 roku. Pojazdy z silnikami benzynowymi do tego momentu były zwolnione ze standardów emisji cząstek stałych.
- Norma Euro 5 została wprowadzona w 2011 roku.
- Norma Euro 6 obowiązuje od 2014 roku. W trakcie jej obowiązywania wprowadzono 3 modyfikacje norm, które zmniejszają dopuszczalną emisję cząstek stałych:
- Norma Euro 6C wprowadzona we wrześniu 2019 roku.
- Norma Euro 6D-Temp (tymczasowa) obowiązująca od września 2019.
- Norma Euro 6D obowiązująca od stycznia 2021 roku.
Jak sprawdzić, czy auto spełnia normy emisji spalin?
Planując zakup samochodu, warto upewnić się, czy pojazd spełnia obowiązujące normy emisji spalin w Unii Europejskiej. Istotne informacje na ten temat można znaleźć w jednym z poniższych dokumentów:
- Karta pojazdu
- Wyciąg ze świadectwa homologacji auta
- Dowód rejestracyjny
Jeśli w wymienionych dokumentach brakuje informacji o standardach emisji spalin, można dokonać weryfikacji konkretnego modelu po roku produkcji oraz numerze identyfikacyjnym pojazdu (VIN) na stronie serwisu historiapojazdu.gov.pl. W niektórych pojazdach standard emisji Euro może być również umieszczony na naklejce znajdującej się na ramie drzwi.
W przypadku importu pojazdu z zagranicy, weryfikacja spełnienia norm emisji spalin jest obowiązkowa. Nieprzestrzeganie tego wymogu może skutkować zakazem poruszania się pojazdem na terenie Unii Europejskiej. W krajach takich jak Austria, Belgia, Francja, Dania, Holandia, Norwegia, Hiszpania oraz Włochy, standardy emisji spalin można sprawdzić online.
Co z EURO 7?
W 2025 roku planowana jest implementacja normy Euro 7, która przewiduje zaostrzenie standardów dotyczących emisji tlenków węgla, ograniczając je nawet 3-krotnie. Ekspertom przewiduje się, że wprowadzenie normy Euro 7 będzie sygnalizować początek końca ery samochodów spalinowych, rozpoczynając tym samym prawdziwą erę ekspansji pojazdów z napędem elektrycznym. W odpowiedzi na restrykcyjne wymagania normy Euro 7, możliwe jest wprowadzenie nowych technologii materiałowych, w tym innowacyjnych tworzyw sztucznych. Przykładem takiego materiału jest spieniony polipropylen (EPP), który umożliwia masową produkcję wysokiej jakości komponentów, cechujących się lekkością i wytrzymałością. Materiał EPP, składający się w 95% z powietrza, może zastąpić tradycyjne materiały, takie jak plastik czy pianka poliuretanowa, znalazłby zastosowanie m.in. w produkcji foteli, elementów wykończenia wnętrza czy wypełnień bagażnika, co przyczyniłoby się do zmniejszenia wagi tych materiałów o 50% w porównaniu z konwencjonalnymi rozwiązaniami.
Zgodnie z założeniami Komisji Europejskiej, do 2050 roku wszystkie pojazdy poruszające się na terenie Unii Europejskiej mają być pojazdami zeroemisyjnymi. W związku z tym wielu kierowców już teraz rozważa wybór samochodu elektrycznego do użytku miejskiego.