AdBlue - co to jest?
Aby minimalizować szkodliwość spalin, producenci samochodów dążą do tego, aby zwiększyć moc silnika przy jednoczesnej redukcji paliwa. Jednak nie zawsze jest to możliwe dla wszystkich rodzajów pojazdów. W takich sytuacjach stosuje się różne substancje, aby oczyścić spaliny przed ich emisją do atmosfery. Dzięki tym innowacyjnym rozwiązaniom znacznie zmniejsza się ilość szkodliwych związków chemicznych emitowanych przez ciężarówki i inne duże pojazdy.
Płyn AdBlue – co to jest?
AdBlue to nietoksyczna substancja chemiczna, będąca roztworem mocznika. Jest ona kluczowym elementem w procesie redukcji emisji szkodliwych tlenków azotu (NOx) w katalizatorach pojazdów mechanicznych. Dzięki niemu spaliny emitowane przez samochody są czystsze, zawierając znacznie mniej substancji szkodliwych dla środowiska.
Dlaczego zatem zaczęto stosować AdBlue? Powiązane jest to z unijnymi normami dotyczącymi emisji spalin przez silniki Diesla. Silniki te znacznie bardziej zanieczyszczają powietrze niż ich odpowiedniki benzynowe. Norma EURO 6, wprowadzona od 2014 roku, określa dopuszczalny poziom emisji tlenków azotu na poziomie 80 mg/km dla nowych silników olejowych. Jednakże dla potężnych silników samochodów ciężarowych lub innych maszyn osiągnięcie takiego ograniczenia tradycyjnymi metodami jest praktycznie niemożliwe z uwagi na ich dużą moc i wysokie zużycie paliwa, co przekłada się na wysoką emisję NOx. Dlatego właśnie stosuje się substancje, takie jak AdBlue, które redukują emisję tych toksyn.
AdBlue stosuje się przede wszystkim w pojazdach z silnikiem Diesla, takich jak samochody ciężarowe, autobusy, maszyny budowlane oraz niektóre pojazdy osobowe wyposażone w układ selektywnej redukcji katalitycznej SCR. Jest to związane z tym, że silniki benzynowe rzadko są stosowane w samochodach ciężarowych, a ponadto nie wymagają one dodatkowych rozwiązań, jak układ SCR.
W nowoczesnych pojazdach z silnikiem Diesla znajduje się specjalny zbiornik na AdBlue, który należy regularnie uzupełniać. Brak odpowiedniej ilości tego płynu w układzie wydechowym może prowadzić do poważnych konsekwencji. Wskazówki dotyczące ilości i częstotliwości uzupełniania płynu AdBlue można znaleźć w instrukcji obsługi pojazdu.
Z czego składa się AdBlue?
Płyn AdBlue, niezależnie od producenta, ma zawsze ten sam skład, składający się z dwóch głównych składników:
- Mocznik syntetyczny (32,5%): Mocznik jest syntetyzowany w zakładach chemicznych zajmujących się produkcją amoniaku. Proces produkcji wykorzystuje dwutlenek węgla (CO2) i amoniak (NH3), które reagują pod wysokim ciśnieniem. W wyniku tej reakcji powstaje karbaminian amonu, który podczas powolnego rozkładu przekształca się w mocznik i wodę. Mocznik zwykle występuje w postaci granulatu o białym kolorze.
- Woda zdemineralizowana (67,5%): Jest to woda pozbawiona zanieczyszczeń mineralnych.
Dzięki tej precyzyjnej mieszance składników, płyn AdBlue jest skutecznym środkiem do redukcji emisji tlenków azotu w pojazdach z silnikiem Diesla, spełniając najwyższe standardy jakościowe i normy środowiskowe.
Jak działa system SCR w Dieslu?
System SCR (Selective Catalytic Reduction) jest stosunkowo prostym rozwiązaniem, w którym szkodliwe związki nie są filtrowane ani wypalane, lecz rozkładane chemicznie. Proces ten polega na wtryskiwaniu płynu AdBlue do układu wydechowego pod wysokim ciśnieniem. Płyn ten, zawierający mocznik, wraz ze spalinami trafia do katalizatora SCR, gdzie pod wpływem wysokiej temperatury rozkłada się na amoniak i dwutlenek węgla. W rezultacie zachodzi reakcja, w której amoniak łączy się z tlenkami azotu, przekształcając je w wolny azot i parę wodną. Dodatkowo, system SCR usuwa cząstki stałe (PM) dzięki filtrowi DPF.
Systemy SCR montowane w nowoczesnych pojazdach są złożone, a katalizator SCR stanowi tylko jeden z elementów. Aby działał poprawnie, wymaga dodatkowych podzespołów, takich jak zbiornik AdBlue, czujniki tlenków azotu, pompa doprowadzająca płyn do układu, przewody wykonane z tworzywa sztucznego, reaktor katalityczny, wtryskiwacze płynu AdBlue, mieszalnik oraz sterownik. Dzięki temu kompleksowemu systemowi SCR, spaliny pojazdu są skutecznie oczyszczane z substancji szkodliwych, spełniając najnowsze normy dotyczące emisji.
Na jak długo wystarcza AdBlue?
Wydajność i zasięg z rezerwą płynu AdBlue w samochodzie zależą od wielu czynników, w tym pojemności zbiornika na AdBlue, zużycia przez pojazd oraz sposobu jazdy kierowcy. Oto kilka istotnych informacji na ten temat:
- Pojemność zbiornika: W przypadku samochodów osobowych zwykle stosuje się zbiorniki na AdBlue o pojemności od 12 do 18 litrów.
- Zużycie AdBlue: Zużycie płynu AdBlue jest uzależnione od wielu czynników, takich jak typ silnika, sposób jazdy, zużycie paliwa oraz charakterystyka terenu, po którym porusza się pojazd. Średnio, samochód zużywa od 1 do 3 litrów AdBlue na każde przejechane 1000 kilometrów.
- Zasięg na rezerwie: Kiedy poziom płynu AdBlue spadnie do niskiego poziomu, samochód ostrzega kierowcę za pomocą kontrolki na desce rozdzielczej lub komunikatu tekstowego/graficznego na ekranie komputera pokładowego. Pierwsze ostrzeżenie pojawia się zwykle, gdy poziom AdBlue wystarcza na przejechanie około 2000 kilometrów.
Dokładne dane dotyczące zużycia i zasięgu na rezerwie AdBlue można znaleźć w instrukcji obsługi pojazdu. Regularne monitorowanie poziomu AdBlue oraz jego uzupełnianie są kluczowe dla zapewnienia prawidłowego działania systemu SCR i spełnienia wymagań dotyczących emisji spalin.
W przypadku zapomnienia o uzupełnieniu płynu AdBlue w samochodzie, konsekwencje mogą być różne, w zależności od rozwiązania zastosowanego przez producenta danego pojazdu:
- Tryb awaryjny i ograniczenie mocy silnika: W pierwszym przypadku, gdy poziom płynu AdBlue wyczerpie się całkowicie, silnik pojazdu zacznie pracować w trybie awaryjnym. Oznacza to znaczne ograniczenie mocy silnika oraz pojawienie się ostrzegawczej ikony na desce rozdzielczej. W takiej sytuacji konieczne jest natychmiastowe zatrzymanie pojazdu i uzupełnienie płynu AdBlue. Kontynuowanie jazdy może doprowadzić do uszkodzenia układu wydechowego pojazdu, w tym katalizatora. Naprawa tego elementu może być kosztowna i czasochłonna.
- Niemożność uruchomienia silnika: W drugim przypadku, gdy brakuje płynu AdBlue, nie będzie możliwe uruchomienie silnika. Jeśli taka sytuacja wystąpi w trakcie jazdy, należy unikać wyłączania silnika. Zamiast tego należy dojechać do najbliższej stacji paliw i tam uzupełnić płyn AdBlue. Informacja o poziomie płynu AdBlue jest przekazywana przez kontrolkę na desce rozdzielczej. Aby uniknąć sytuacji, w której poziom płynu spadnie do krytycznego poziomu podczas jazdy, zaleca się regularne uzupełnianie płynu AdBlue.
Na co uważać uzupełniając AdBlue?
- Podczas tankowania zbiornika płynem AdBlue, czy to bezpośrednio z dystrybutora, czy też z kanistra, należy zachować szczególną ostrożność, aby uniknąć rozlania substancji na karoserię samochodu. Jeśli dojdzie do przypadkowego rozlania płynu, należy natychmiast zetrzeć go, ponieważ AdBlue ma silne właściwości korodujące, które mogą uszkodzić powierzchnie pojazdu.
- AdBlue charakteryzuje się nieprzyjemnym zapachem. Chociaż zapach ten jest zazwyczaj tolerowany podczas procesu tankowania, wylany płyn na tapicerce może pozostawić trwały odór we wnętrzu auta.
- Płyn AdBlue może zamarznąć w zbiorniku, gdy temperatura na zewnątrz spadnie poniżej -11 stopni Celsjusza. Aby zapobiec temu, producenci wyposażają zbiorniki w grzałki, które mogą przywrócić płyn do stanu ciekłego podczas jazdy przez kilkanaście minut. W niektórych przypadkach kryształki lodu mogą zatykać układ wtryskowy, co może prowadzić do uszkodzenia pompy. Dlatego ważne jest, aby być świadomym możliwych problemów związanych z zamarzaniem płynu AdBlue i podjąć odpowiednie środki ostrożności, zwłaszcza w warunkach zimowych.
- AdBlue nie lubi też wysokich temperatur i promieni UV. Płyn traci swoje właściwości po przegrzaniu lub po zbyt długim działaniu promieni słonecznych. Dlatego też nie powinno się go przewozić zbyt długo w bagażniku ani kupować baniek stojących na zewnętrznych regałach.
Dbanie o regularne uzupełnianie płynu AdBlue oraz zachowanie ostrożności podczas jego użytkowania pozwoli uniknąć potencjalnych problemów i zapewni efektywną pracę systemu SCR w samochodzie.
